Wat hebben architectuur en het Chinese circus gemeen? Net zoals de jongleur moet een architect in een vloeiend, esthetisch gebaar talrijke borden in de lucht zien te houden. Die evenwichtsoefening leverden Govaert & Vanhoutte Architects tot in de perfectie met hun ontwerp van de Mercedesshowroom voor de groep Vereenooghe te Ieper.
Van op de nabijgelegen stadsring worden alle blikken meteen aangezogen door de sterrenshow op de verhoogde catwalk. De wagens staan veilig beschut onder een strak gelijnde luifel, waarvan het plafond quasi naadloos en rigoureus vlak is afgewerkt met Knauf Aquapanel. In eenzelfde beweging herschikten de jongleur-ontwerpers de rommelige buitenruimte tot een transparant geheel en gaven ze de bestaande en nieuwe gebouwen een visuele coherentie.
De vraag: room to show
Dat een nieuwe showroom vruchten afwerpt qua manier van werken, uitstraling, beleving en commerciële impact, wist de opdrachtgever van een andere vestiging in Roeselare, die voordien al door Govaert & Vanhoutte was vernieuwd. In Ieper was dringend nood aan een soortgelijke oefening. De bestaande showroom, bijna een kwarteeuw oud, bood door haar grillige vorm geen openheid en was te krap geworden voor het aanbod.
De vorm woog ook op de buitenomgeving, een chaotische wirwar van parkeerplaatsen en ongedefinieerde plekken. Een andere les uit de vorige samenwerking: kijken en kijken is twee. In Roeselare hadden Govaert & Vanhoutte de wagens verspreid over split-levels. De rijkdom aan perspectieven die daaruit voortsproot, viel bij de showroombezoekers erg in de smaak.
De basis: drie parallelle betonwanden
De bestaande showroom werd afgebroken en vervangen door een nieuwe blikvanger. De basis van het concept zijn drie parallel geplaatste betonwanden, ingevuld met maximaal beglaasde volumes. Projectarchitect Joost Vanhove van Govaert & Vanhoutte Architects: “De breedste gevel van de showroom hebben we naar de ring gekeerd als aandachtstrekker. De vroegere ingang, bereikbaar langs de straat aan de andere zijde van het rechthoekige terrein, bleef behouden.
Daardoor bakenden we als het ware vanzelf een binnenplein af dat door de verharding – asfalt voor de circulatie, uitgewassen beton voor het plein – de bezoeker signaleert waar hij moet zijn. Door de gevel langs de ringzijde gedeeltelijk als een balk te laten doorlopen en het laatste deel niet in te vullen, ontstond er een doorkijk naar of van op het plein.” Om een zo open mogelijke ruimte met een minimaal aantal mogelijk kolommen te krijgen, hanteerden de architecten een structuurgrid van 19 bij 6 meter.
Het verschil: net iets hoger
Een tweede krachtlijn is het hoogteverschil in de showroom. Damiaan Vanhoutte: “De oude toonzaal strekte zich uit over twee niveaus: vloerpas en +60 cm. Dat opstapje hebben we behouden. Zo speelden we niet alleen in op het enthousiasme van de opdrachtgever voor de split-level oplossing in Roeselare, maar boden zich twee extra kansen. Rondom de showroom laten we de betonvloer doorlopen, wat resulteert in een buitensokkel waarop de auto’s nog meer in the picture komen te staan.
Een tweede voordeel was dat de opdrachtgever een kelderniveau wou waar tijdelijk wagens kunnen worden gestald. Dankzij het niveauverschil waren er daarvoor minder grondwerken en grondverzet nodig. Het zonet vermelde structuurgrid van de showroom is dan weer cijfermatig afgestemd op de parkeervakken van een comfortabele drie meter netto per wagen in die kelderverdieping.”
De knipoog: luifel met naadloze plafondafwerking
Als derde krachtlijn komt de grote luifel pertinent in beeld. “Door de betonwanden oordeelkundig in te planten, konden we bovenop twee daarvan de luifel plaatsen, zodat hij lijkt te zweven. Dat geeft de minimalistische vormgeving een nog luchtiger en ijler karakter. In nauwe samenspraak met de ingenieur hebben wij de luifel zo uitgekiend dat de hoogte minimaal bleef.
Voor de plafondafwerking ging onze voorkeur naar Knauf Aquapanel. Die platen op cementbasis zijn perfect vlak te plamuren, zodat je een naadloos plafond krijgt. De eindafwerking in schilderwerk is in een kleur die zo nauw mogelijk overeenstemt met die van de wanden in zichtbeton.”
De beschutting: bestand tegen weer en zon
Naast de signaalfunctie vervult de zuid/westwaarts gerichte luifel een aantal praktische functies. De wagens staan hier beschut tegen het stof en de weersomstandigheden. De overkraging is zo bestudeerd dat de glasgevels amper directe zomerzon vangen en dus behoed zijn voor mogelijke oververhitting.
“Dat stelde ons in staat voor een maximaal glasoppervlak te gaan, een serieuze pro voor een toonzaal”, aldus Joost Vanhove. “De derde betonwand staat vrij. Hij beschut de kantoormodules van elk 3m60 aan de oostzijde tegen de ochtendzon. Die kantoren krijgen een eigen identiteit door de toepassing van akoestische spanwanden met een print van telkens een ander catchy Mercedesmodel.” Ook daar gaan functionaliteit en esthetiek dus hand in hand.
De uitvoering: verbazingwekkend snel
Opmerkelijk is de snelle uitvoering. Januari 2016: vergunning. Medio februari 2016: start van de graafwerken. Eind december 2016: ingebruikname van de showroom. Daar komt bij dat de betonwanden ter plekke zijn gerealiseerd in rheodynamisch beton, wat toch tijd vergt. Een goede coördinatie, goede aannemers en hier en daar een bypass somt Joost Vanhove op als de geheime ingrediënten.
“De betonwanden staan los van de kelder, zodat de ruwbouw gelijkvloers en de graafwerken simultaan konden gebeuren. De aluminium buitengevels en glasruiten hebben we op voorhand op basis van theoretische maten in plaats van op een effectieve opmeting laten vervaardigen.”
Hier getuigt niet alleen de architectuur van een gedurfde aanpak, maar ook de organisatie van de werf. Hoed – of om in de sfeer te blijven: luifel – af!
